YAŞASIN NEVRUZ
Bu günü kutlayan halklar adına ne derse desinler, birliğin, beraberliğin özgürlüğün bereketin bayramıdır bu gün. Navrız, Newroz, Nevruz ve Noyruz adı özüdür bu günün. Bu gün hakkında sayfalarca yazılar yazılabilir. Ben bu gün hakkında kısaca bu günün güzelliklerini sosyal yönüyle yazacağım. Bu bayram Kafkasya’da, Orta Asya’da, Ortadoğu‘da halkların kutladığı bir gündür. Bu bayramın birliği, kaynaşmayı ve beraberliği tarih içerisinde gerçekleştirmiş olması, toplumlardaki farklılıklardan ziyade benzerlikler üzerinde güçlü etkisinin olmasındandır. Nevruz bereketin ve baharın gelişinin kutlandığı bir gün olduğu gibi, farklı coğrafyalarda farklı halkların kendi varoluşlarının ve kökenlerinin kaynağı saydıkları farklı mitolojik destanlara da konu olmuş bir gündür. Nevruz, güzellikleri ve umudu, baharın bütün renkleriyle birlikte kutlayan bütün halkların bayramıdır.
Birleşmiş Milletler hükümetler arası Manevi Kültür Mirası Koruma Kurulu Birleşik Arap Emirlikleri'nin başkenti Abu Dabi’ de 28 Eylül-2 Ekim 2009 arasında toplanarak Nevruzu Dünya Manevi Kültür Mirası Listesi 'ne almış olup, Birleşmiş Milletler Genel Kuruluda 2010 yılından itibaren 21 Mart'ı "Dünya Nevruz Bayramı" olarak kabul etmiştir. Yüzyıllardır halkların ortak olarak kutladıkları bu bayram hayatın akışı içerisinde geleneksel bir Dünya bayramı haline gelmiştir.
Nevruz, baharın ilk günüdür. Güneş ışınlarının Ekvator'a öğle vakti dik açıyla düştüğü ve gölge boylarının sıfır olduğu 21 Mart'ta gündüz ve gece eşittir. Kuzey Yarım Küre'de kışın bitimiyle ilkbahar mevsimi başlarken, Güney Yarım Küre'de ise yaz sona erer ve sonbahar mevsimi başlar.
Nevruz, bir başka söyleyişle Yenigün tabiatın kıştan kurtuluşunun bolluk ve berekete kavuşmanın simgesi olması yanında, toplumların yaşamlarındaki hareketliliklerin, başlangıçların ve dönüm noktalarının da ifade edildiği bir gün olarak kabul edilir. Kürtler, Nevruz bayramının Kürt mitolojisindeki Demirci Kawa Efsanesi’ne dayandığına inanır, Özgürlük günü olarak kutlarlar. Türkler Ergenekon’dan çıktıkları gün olarak kutlarlar. Kafkasya ve Orta Asya Türkleri sürülerini kışlaklardan çıkarıp, yaylalarda obalar kurarak, törenler düzenlenmesi, baharın gelişi Bahar bayramı olarak kutlarlar.
Binlerce yıl önce yaşandığına inanılan destanlar. Tarihte gerçekten böyle bir destan yaşanmış mıdır, mit midir artık bunu tartışmanın hiçbir anlamı yoktur. Yüz yıllardır artık bunların gerçekliğine inanılmaktadır. Dünyanın bir çok kıtasında çeşitli halklar tarafından yeni yıl ya da doğanın uyanışı, bahar ve özgürlük bayramı olarak kutlanan bu günü yılbaşı, yeni gün, bahar ve özgürlük günü olarak görenleri, Nevruz bayramı olarak kutlayanları incelediğimizde toplumların belirli bir sınıflama içerisinde olduğu görülmektedir.
Nevruzu bir özgürlük ve var oluş olarak değerlendirenler: Kürtlerin bağımsızlıklarını kazandıkları, Türklerin Ergenekon’dan çıkış günü olarak kutlarlar.
Nevruzu bahar bayramı olarak değerlendirenler: Orta Asya, Orta Doğu ve Kafkas halklarının büyük bölümü Nevruzu, tabiatla ilişkilendirir, Kış mevsiminin bitmesi, tabiatın dirilmesi, toprağın canlanması baharla ilgili bahar bayramı olarak kutlarlar.
Nevruzu dini olarak değerlendirenler: Hz. Ali’nin doğduğu ve öldüğü gün ile Hz. Hüseyin’in doğum günü olarak kabul ederler. Zerdüşt inancına göre, tanrının güneşi toprağı ısıttığı, tabiatı yeşillendirdiği ve bereketlendirdiği gün olarak kutlarlar.
Nevruz; barışa, adalete ve özgürlüğe daha çok ihtiyacın olduğu bu coğrafyada, dilinde ve yüreğinde gerçekten barış, eşitlik, kardeşlik ve özgürlük inancı olan herkes için, Dünya halklarının baş belası Emperyalizmin savaş ve zulüm düzenine karşı yakılmış özgürlük ateşinin etrafında birleşme günüdür.
Nevruz Ateşiniz Harlı, Halayınız Coşkulu Ve Sıkı Olsun.
YAŞASIN NEVRUZ BAYRAMI.
ŞANVER SARISALTUN
21.03.2023
------------------------------
ERGENEKON DESTANI
Anadolu ve Orta Asya Türk halkları Göktürklerin Ergenekon'dan çıkışı olan 21 Mart’ı her yıl bayram olarak kutlarlar. Tatarların hükümdarı Sevinç Han, Kırgızlarında desteğiyle Moğol ülkesine savaş açar. Moğol ilinde hükümdar olan Oğuz Han soyundan İl Han'ın ülkesindeki herkesi öldürürler. İl Han'ın küçük oğlu Kıyan, eşi Nüküz, yeğeni ve küçük bir gurup kaçıp kurtulmayı başarırlar. Düşmanın bulamayacağı yolları ve bayırları aşarak yüksek bir dağda dar bir geçitten geçerek "maden yeri" anlamında "Ergene Kon" adını verdikleri yere yerleşirler. Dört yüz yıl sonra kendileri ve sürüleri o kadar çoğalırlar ki bu yere sığmaz olurlar. Ergenekon'un çevresindeki dağlarda geçit ararlar fakat atalarının buraya geldiği geçidi bulamazlar. Dağın demir kısmını yaktıkları ateşle eritilerek İl Han'ın soyundan gelen bu Oğuz Türkleri yeniden güçlenmiş olarak eski yurtlarına dönerler. İşte Türk’ler Ergenekon'dan çıktıkları gün olan 21 Mart'ı her yıl Nevruz bayramı olarak kutlarlar.
DEMİRCİ KAWA
Bundan 2500 yıl önce Dehak adında Asurlu zalim bir kral vardı. Bu kralın iki yılanı vardı. Kral bu yılanları beslemek için iki Kürt gencini sarayda öldürtüp beyinlerini yılanlara yedirtiyordu. Bu zulümden bıkan Armayel ve Garmayel adlı iki kişi kralın sarayına aşçı olarak girmeyi başarırlar. Yılanlarını beslemek için beyinleri alınarak öldürülmek için getirilen çocuklardan birini öldürüp diğerinin gizlice saraydan kaçmasını sağlarlar. Öldürülen bir insan beyni ile bir koyunun beynini karıştırarak yılanlara yedirerek bir çocuğun kurtulmasını sağlarlar. Kaçan çocuklar Kawa adlı demirci tarafından gizlice eğitilerek bir ordu haline getirilirler. Kaçan bu kişilerin Kürtlerin ataları olduğuna inanılır. Demirci Kawa ve beraberindekiler 20 Mart günü kralın sarayına yürür. Demirci Kawa çekiç darbeleriyle kralı öldürür. Demirci Kawa ve beraberindekiler Kazanılan bu zaferi ve özgürlüğü kutlamak için ertesi gün kocaman bir ateş yakarak, ateşin etrafında şenlikler düzenler, halaylar çekerler. Demirci Kawa’nın yaktığı bu özgürlük ateşi 21 mart tarihine rastlar. Bu gün asırlardır Kürt halkınca Nevroz Bayramı olarak kutlanmaktadır.
ŞANVER SARISALTUN 21 MART 2023
Comments